به نقل از «آفتاب»

تورم آذر چه می‌گوید؟

تاریخ انتشار: ۳ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۸۲۷۳۴

آفتاب‌‌نیوز :

نرخ تورم ماهانه در آذرماه ۹/ ۱درصد ثبت شد که در سال جاری، کمترین سطح بوده است. این افت تورم، در حالی است که بازدهی بازار‌ها نظیر دلار و سکه در آذرماه در سطح دو رقمی بوده و در حال عبور از سطوح روانی است. از نگاه برخی که رشد شاخص دلار را معیاری برای افزایش قیمت‌ها تصور می‌کنند، کاهش تورم به روایت آمار رسمی، یک پارادوکس است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

چرا آمار تورم متفاوت از بازار دارایی گزارش شده است؟ نخست اینکه شاخص بهای مصرف‏کننده متشکل از کالا‌ها و خدمات مصرفی است که برخی از آن، تحت تاثیر دلار نیستند. کالا‌های بادوام که همسویی بالایی با نرخ دلار دارند، تنها ۵درصد از وزن کل شاخص را تشکیل می‌دهند.

همچنین زمان و نوع کالا‌های مظنه‌گیری نیز می‌تواند متفاوت از تغییرات بازار دارایی باشد. دوم اینکه ممکن است افزایش نرخ ارز با یک وقفه نرخ تورم را تحت تاثیر قرار دهد. نکته دیگر اینکه افت تورم ماهانه اجاره به‌دلیل کمرنگ شدن سیاست‏های دستوری در کاهش نرخ تورم آذر نقش کلیدی داشته است.

بررسی آمار شاخص قیمت مصرف‌کننده در آذرماه نشان می‌دهد نرخ تورم ماهانه در این ماه به ۹/ ۱ درصد رسیده که نسبت به تورم آبان‌ماه کاهش ۲ دهم درصدی را نشان می‌دهد و روند کاهشی بودن نرخ تورم در فصل پاییز را تکمیل می‌کند، چرا که تورم ماهانه آبان از تورم ماهانه مهر پایین‌تر بوده است.

از سوی دیگر، خوراکی‌ها در آخرین ماه فصل پاییز نسبت به آبان ماه تغییر قیمت قابل‌توجهی نداشته‌اند و تورم ماهانه تقریبا صفر را ثبت کرده‌اند. این در حالی است که در فصل پاییز، دلار بازار متشکل ۸ درصد و سکه تمام حدود ۱۵ درصد بازدهی داشت‌اند؛ بنابراین به نظر می‌رسد تورم و بازار‌ها به یک پارادوکس بزرگ رسیده‌اند؛ بنابراین این سوال پیش می‌آید که چرا به‌رغم افزایش بازدهی بازارها، نرخ تورم آذرماه کاهشی شده است.

کاهش تورم ماهانه، رشد تورم نقطه‌ای
مرکز آمار ایران گزارش تورم آخرین ماه فصل پاییز را منتشر کرد. آمار منتشرشده نشان می‌دهد شاخص قیمت مصرف‌کننده در آذرماه ۵۶۳ واحد بوده که به نسبت ماه قبل رشد ۹/ ۱ درصدی را ثبت کرده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد تورم ماهانه در مهرماه ۳ درصد، در آبان‌ماه ۱/ ۲ درصد و در آذرماه ۹/ ۱ درصد بوده که نشان‌دهنده نزولی بودن نرخ تورم در فصل پاییز است. به‌رغم کاهش تورم ماهانه، تورم نقطه‌به‌نقطه افزایشی گزارش شده است.

نرخ تورم نقطه‌ای آذر به میزان ۵/ ۴۸ درصد گزارش شده که این رقم در آبان‌ماه ۱/ ۴۸ درصد بود. همسو با تورم نقطه‌ای، تورم متوسط نیز افزایش یافته است. نرخ تورم متوسط آذرماه ۴۵ درصد گزارش شده که یک واحد درصد نسبت به آبان بیشتر بوده است.

سه گمانه برای توضیح پارادوکس
گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد در آذرماه سال جاری، تورم ماهانه حدود ۹/ ۱ درصد بوده است. این در حالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد قیمت دلار متشکل در آخرین ماه پاییز بازدهی حدود ۸ درصد داشت و سکه تمام در مدت مذکور حدود ۱۵ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده است؛ بنابراین در نگاه اول به نظر می‌رسد شاخص تورم نشان‌دهنده تغییرات قیمتی در بازار‌ها نیست.

اما چرا این آمار و ارقام یک پارادوکس را نشان می‌دهند؟ بخشی از پاسخ به این سوال نیاز به بررسی کارشناسی دارد. اما در مجموع می‌توان سه پاسخ برای این سوال در نظر گرفت. پاسخ نخست این است که ممکن است وزن کالا‌های دلاری در شاخص مصرف‌کننده بالا نباشد.

به عنوان مثال افزایش قیمت دلار بر قیمت خودرو اثر مستقیم دارد، اما خودرو در سبد محاسبه‌شده خانوار در مرکز آمار ایران، ضریب اهمیت کمتر از ده درصد دارد. شاهد دیگری برای این پاسخ، بررسی شاخص کل مصرف‌کننده در دو دسته کالا‌ها و خدمات است.

گروه کالا‌ها به سه دسته کالا‌های بادوام، کم‌دوام و بی‌دوام تقسیم می‌شوند. اثر تغییرات دلار بر کالا‌های بادوام بیشتر است که ضریب اهمیت ۵/ ۵ درصدی دارد. تورم ماهانه آذر کالا‌های بادوام ۲/ ۶ درصد بوده است.

کالا‌های بی‌دوام که ضریب اهمیت ۴۰ درصدی دارند، تورم ماهانه ۱/ ۱ درصد را ثبت کرده‌اند و کالا‌های کم‌دوام با ضریب اهمیت ۵ درصد، تغییرات قیمتی ۳/ ۲ درصدی را در آذرماه ثبت کرده‌اند. دومین پاسخ که می‌توان به سوال مطرح‌شده داد، این است که افزایش قیمت دلار با یک وقفه زمانی بر سایر کالا‌ها اثرگذار است و احتمالا در ماه‌های آتی شاهد تخلیه شدن قیمت دلار بر کالا‌ها هستیم. به این پدیده گذار نرخ ارز گفته می‌شود.

سومین پاسخ نیز به اشکال در مظنه‌گیری کالا‌ها و خدماتی برمی‌گردد که به وسیله آنها، نرخ تورم محاسبه می‌شود. به عبارت دیگر، سبد خانواری که مرکز آمار برای محاسبه تورم در نظر گرفته، متناسب با تغییرات فضای بازار نیست و ترجمه دقیقی از وضعیت بازار‌ها را نشان نمی‌دهد؛ بنابراین نمی‌توان دقیقا عنوان کرد در ماهی که نرخ بازدهی بازار‌ها رقم بالایی ثبت شده، نرخ تورم نیز به همان میزان تغییر کند.

تغییر قیمت در گروه‌ها
مرکز آمار ایران تغییرات قیمتی کالا‌ها و خدمات را در ۱۲ گروه «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها»، «دخانیات»، «پوشاک و کفش»، «مسکن، آب برق، گاز و سایر سوخت‌ها»، «مبلمان و لوازم خانگی»، «بهداشت و درمان»، «حمل‌و‌نقل»، «ارتباطات»، «تفریح و فرهنگ»، «آموزش»، «هتل و رستوران» و «کالا‌ها و خدمات متفرقه» بررسی می‌کند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در آ‌ذرماه تورم در این گروه‌ها در بازه حدود صفر تا ۸/ ۸ درصد بوده است. ۶ گروه از گروه‌های موردبررسی تورم بیشتر از ۵/ ۱ درصد داشته‌اند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد گروه بهداشت و درمان با حدود ۸/ ۸ درصد تورم ماهانه، بیشترین افزایش را در میان گروه‌ها به خود اختصاص داده که به نظر می‌رسد این افزایش به دلیل بالارفتن قیمت دارو بوده است. مشاهدات میدانی نشان می‌دهد قیمت یک ورق ده‌تایی ژلوفن که یکی از مسکن‌های پرمصرف به حساب می‌آید، به ۲۰‌هزار تومان رسیده، اما در سایت‌های فروش دارو، قیمت‌ها متفاوت است. وزن این گروه در سبد خانوار حدود ۱۴/ ۷ درصد است. دومین گروه که بیشترین تورم را به خود اختصاص داده، گروه حمل‌ونقل است که تورم آن در آذرماه ۹/ ۴ درصد بوده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در نهمین ماه سال، خودرو‌های سواری افزایش قیمت داشته‌اند. افزایش قیمت دلار بر افزایش قیمت خودرو بی‌تاثیر نبوده است. ضریب اهمیت این گروه در محاسبه تورم حدود ۴۱/ ۹ درصد است. گروه مسکن، آب برق، گاز و سایر سوخت‌ها که سهم حدود ۵/ ۳۵ درصد در محاسبه تورم را به خود اختصاص می‌دهد، تغییرات قیمت ماهانه حدود ۶/ ۲ درصدی داشته است. در این گروه، قیمت اجاره در آذرماه ۸/ ۲ درصد رشد داشته و آب، برق و سوخت نیز حدود ۹/ ۰ درصد مثبت بوده است.

آمار‌ها نشان می‌دهد گروه پوشاک و کفش نیز تورم ماهانه ۲/ ۲ درصدی در آذرماه را ثبت کرد. ضریب اهمیت این گروه در محاسبه تغییرات قیمتی ۷۸/ ۴ درصد است. تغییرات قیمتی در گروه کالا‌ها و خدمات متفرقه در آذرماه سال جاری نسبت به آبان‌ماه حدود ۹/ ۱ درصد بوده است.

ضریب اهمیت این گروه نیز حدود ۱۸/ ۴ درصد بوده است. گروه مبلمان و لوازم خانگی با ضریب اهمیت ۹۳/ ۳ درصد تورم ماهانه ۷/ ۱ درصدی را در آذرماه ثبت کرده است. دو گروه «دخانیات» و «هتل و رستوران» نیز آخرین ماه فصل پاییز تورم ماهانه ۵/ ۱‌درصدی را ثبت کرده‌اند.

تورم صفر در خوراکی‌ها
یکی از نکته‌های قابل توجه در آمار آذرماه، تورم صفر در گروه خوراکی‌ها بوده است. به عبارت دیگر، میانگین قیمت خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در آذرماه نسبت به آبان‌ماه تغییر قابل‌توجهی نداشته است. در این گروه که ضریب اهمیت حدود ۶۴/ ۲۶ درصد دارد، نان و غلات یک‌درصد، شیر و پنیر و تخم مرغ ۳/ ۱ درصد، سبزیجات و حبوبات ۹/ ۱ درصد و چای، قهوه، کاکائو، نوشابه و آب‌میوه ۷/ ۱ درصد افزایش قیمت داشته‌اند. در مقابل، گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آن‌ها تورم منفی ۴/ ۲ درصد و میوه و خشکبار تورم منفی ۵/ ۲ درصدی را ثبت کرده‌اند.

منبع: دنیای اقتصاد

منبع: آفتاب

کلیدواژه: نرخ تورم تورم ماهانه بررسی ها نشان می دهد کالا های بادوام کالا ها و خدمات ثبت کرده اند تغییرات قیمتی درصد بوده تغییرات قیمت نسبت به آبان افزایش قیمت تورم ماهانه ضریب اهمیت مصرف کننده تورم نقطه قیمت دلار داشته اند فصل پاییز خوراکی ها گزارش شده آخرین ماه بازار ها نرخ تورم آبان ماه ۲ درصدی گروه ها ۲ درصد ۸ درصد ۱ درصد ۵ درصد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۸۲۷۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

همتی رئیس کل اسبق بانک مرکزی: کاهش قیمت دلار در چند روز اخیر به دلیل تزریق است اما این روش جواب نمی دهد / دولت از مردم عذرخواهی کند

«دولت نباید ژست کنترل تورم را به خود بگیرد. به نظر من باید از مردم عذرخواهی کنند و بگویند نتوانستیم تورم را کنترل کنیم.»   عبدالناصر همتی، رئیس کل اسبق بانک مرکزی در گفت‌وگو با هم‌میهن به صراحت بر شکست دولت در مبارزه با تورم تاکید کرد.   در شرایطی که دولت می‌گوید در سیاست‌های پولی موفقیت داشته و توانسته به کنترل رشد نقدینگی دست پیدا کند اما متخصصان این حوزه روند کاهش رشد نقدینگی را نشانه موفقیت دولت در این حوزه نمی‌دانند. همتی با اشاره به اینکه کنترل نقدینگی اقدام مثبتی است، می‌گوید: «مدیریت فقط کنترل نقدینگی نیست.»   *‌اخیراً نرخ تورم سال 1402 از سوی بانک مرکزی اعلام شده که نشان می‌دهد تورم به‌رغم تلاش‌های دولت رشد پیدا کرده و حتی رکورد دولت هاشمی را شکسته است. چرا هیچ‌یک از برنامه‌های دولت برای مهار تورم نتیجه نداد؟ جدولی که در روزهای گذشته منتشر شده آماری است که معمولاً بانک مرکزی به صورت ماهانه برای تادیه دیون و تعهدات به قوه قضائیه ارائه می‌کند تا به منظور رای دادن در اختیار قضات باشد.   یک نکته‌ای را باید مورد توجه قرار داد و آن اینکه در صدر جدول نوشته شده بر پایه سال 1395 درحالی‌که در اواخر سال 1401 پایه شاخص تورم را اصلاح کردند و سال پایه به 1400 تغییر پیدا کرد. بنابراین اگر شما بخواهید براساس سال 1400 این اطلاعات را تعدیل کنید به نظر من به زیر 50 درصد می‌رسد. یعنی نرخ تورم 1402 بین 48 تا 50 درصد خواهد بود. به این ترتیب اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم و براساس سال پایه‌ای که معیار مرکز آمار است که البته بانک مرکزی نیز هماهنگ با مرکز آمار سال پایه را اصلاح کرده، نرخ را اعلام کنیم، عدد 52 برای تورم 1402 باید بین 48 تا 50 درصد اصلاح شود.   *‌اینکه تورم 50 درصد باشد یا 52 درصد چندان در اصل موضوع تغییری ایجاد نمی‌کند. به هر حال آنچه مشخص است اینکه دولت در برنامه کنترل تورم موفق نبوده است. دو نکته را در این زمینه باید اشاره کرد. سال 1402 را با سال آخر دولت دوازدهم که فشار حداکثری وجود داشت نمی‌توان مقایسه کرد. در سال 1398 وصولی درآمد نفتی 12 میلیارد دلار بود و در سال 1399 درآمدها به 7/5میلیارد دلار رسید. درحالی‌که در سال 1402 بنا بر اعلام وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و وزارت نفت درآمد نفتی به 35 میلیارد دلار رسیده است. یعنی پنج برابر درآمد نفتی در سال 1399 سال گذشته درآمد نفتی به دست آمده است.   با این درآمد نفتی و اینکه تاکید می‌شود صادرات غیرنفتی جهش پیدا کرده و مجموع صادرات به 78 میلیارد دلار رسیده، تورم بین 48 تا 50 درصد اصلاً قابل قبول نیست. من سوالم این است که مسئولان دولت سیزدهم که آمار بانک مرکزی در خصوص تورم نقطه‌به‌نقطه شهریور 1400 مورد تاکید قرار می‌دادند امروز چرا آمار بانک مرکزی را مورد نظر قرار نداده و آن را مبنای تحلیل قرار نمی‌دهند؟ پاسخ واضح است. برای اینکه بین آمار مرکز آمار و بانک مرکزی حداقل 10 درصد اختلاف وجود دارد.   نکته دومی که باید به آن توجه کرد این است که حتی اگر بنا بر گفته دولت مبنا را بر نرخ مرکز آمار هم بگذاریم عملکردشان با وعده‌هایی که در این حوزه داده بودند هم‌جهت نیست. وعده داده بودند تورم را اول نصف می‌کنند. یعنی در مرحله اول تورم از 46 به 23 درصد کاهش پیدا کند و بعد هم آن را تک‌رقمی کرده یعنی به زیر 10 برسانند.   امروز با 48 درصد نرخ تورم مواجه هستیم که عملکرد بسیار بدی است و به مفهوم شکست در مبارزه با تورم محسوب می‌شود. بنابراین این دولت نباید ژست کنترل تورم را به خود بگیرد. به نظر من باید از مردم عذرخواهی کنند و بگویند نتوانستیم تورم را کنترل کنیم.   تورم 48 درصد به معنای کنترل نرخ نیست. 48 درصد، تورم بسیار سنگینی است. در شرایط بسیار خاص این تورم ممکن است قابل پذیرش باشد. مانند آنچه در سال 1399 اتفاق افتاد و درآمدها به دلیل شیوع کرونا و حضور ترامپ افت شدید پیدا کرده بود و عملاً درآمد نفتی نداشتیم. مهمترین لنگر نرخ تورم، نرخ ارز است.   دولت نه نرخ ارز را توانست کنترل کند و نه تورم را. امروز می‌بینید که با تزریق بی‌حد درهم و دلار سعی در تقویت ارزش ریال دارند. البته من این اقدام بانک مرکزی را نفی نمی‌کنم. به هر حال کنترل نرخ دلار کار خوبی است و باید هم انجام شود. ولی اینکه با ارزپاشی این کاهش نرخ انجام شود مورد پذیرش نیست و این روش هیچ‌گاه جزو سیاست‌های من نبوده.   تزریق ارز جواب اصلی، اساسی، پایه‌ای، علمی و فنی نیست. راه آن مدیریت درست بازار ارز و شناسایی عوامل مؤثر بر افزایش نرخ ارز است. به هر حال این تورم چه 52 درصد با پایه 95 یا کمتر از 50 درصد با پایه 1400 نشان‌دهنده عدم موفقیت دولت در کنترل تورم و عدم تحقق وعده‌های دولت در این حوزه است.   *‌دلیل عدم اثرگذاری کاهش رشد نقدینگی بر تورم چیست؟ کنترل رشد نقدینگی اقدام مثبتی است و به نظر من باید ادامه پیدا کند. البته من اطلاع دارم که ریشه کاهش رشد نقدینگی که اتفاق افتاده، کنترل ترازنامه بانک‌هاست که حتماً آثار رکودی در اقتصاد و تولید خواهد داشت.   در هر حال صرف‌نظر از علت کاهش رشد نقدینگی، این امر می‌تواند در مهار تورم مؤثر باشد. با این حال باید در نظر داشت که نقدینگی یک واسط است. رئیس‌جمهور و باقی اعضای دولت نباید روی کاهش رشد نقدینگی مانور دهند. مردم که با نقدینگی کاری ندارند. برای مردم تورم و پولی که از جیب‌شان می‌رود مهم است. تورم باید کم شود.      *‌چرا کنترل رشد نقدینگی و افزایش درآمدهای صادراتی نتوانست منجر به مهار تورم شود؟ مدیریت فقط کنترل نقدینگی نیست. مدیریت و کارآمدی اهمیت دارد. کشور کسری بودجه سنگینی دارد. کسری بودجه و اضافه‌برداشت بانک‌ها به اقتصاد فشار می‌آورد. امروز نرخ بهره تامین مالی در بازار بالای 40 درصد است. نرخ 40 درصد به مفهوم آن است که تعادل سیستم پولی کشور از دست‌شان خارج شده است. شما نمی‌توانید بگویید رشد نقدینگی 25 درصد و نرخ بانکی 23 درصد است ولی در بازار نرخ بهره تامین مالی 40 درصد باشد.   این نشان می‌دهد یک جاهایی اشکال وجود دارد. این نشان می‌دهد یک ناهماهنگی در سیاست‌های پولی، ارزی و مالی کشور وجود دارد. تا این ناهماهنگی حل نشود نمی‌توان تورم را کنترل کرد.   آقایان گمان می‌کنند با زدن دکمه کنترل نقدینگی، تورم خود به خود کاهش می‌یابد.  رشد اقتصادی هم بسیار مهم است. رشد اقتصادی سال گذشته ناشی از تولید نبوده. عمده آن از محل فروش نفت و رشد بخش خدمات بعد از کرونا به دست آمده است.   بخش غالب رشد بخش خدمات نیز به رشد عملیات واسطه‌های مالی برمی‌گردد. بنابراین این رشد به بخش تولید واقعی مربوط نمی‌شود. به نظر من، در حکمرانی مشکل داریم. تا مشکل حکمرانی حل نشود با تکیه بر یک عامل متغیر در سیاست‌های پولی نمی‌توان تورم را کنترل کرد. کانال عصر ایران در تلگرام